Kara surları ile Haliç surlarının birleştiği yerin hemen dışında, Haliç’in kuzeyinde yer alan Eyüp Sultan Camii ve Türbesi, İslam dünyasının kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir. Cami, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1458 yılında Hz. Muhammed’in bayraktarlığını yapmış Eyüp-el Ensari’nin adına yaptırılır. İslamiyet’i ilk kabul edenlerden biri olan Eyüp-el Ensari, 7. yüzyılda İstanbul kuşatması sırasında şehit olur. Eyüp-el Ensari’nin mezarı Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul kuşatması sırasında bulunur. Eyüp-el Ensari’nin gömüldüğü yerde inşa edilen tarihi cami, aynı zamanda şehrin ilk camiidir. Osmanlı Padişahları, Fatih Sultan Mehmet’ten sonra yüzyıllar boyunca Eyüp Sultan Camii’nde kılıç kuşanmışlardır. Eyüp Sultan Camii’nde ilk kılıcı, Fatih Sultan Mehmet’e hocası Akşemseddin kuşatmıştır. Mihrabı çıkıntılı olan cami, planı bakımından sekiz payeli camiler grubuna girer. Caminin ortasında Eyüp Sultan Türbesi, sandukasının ayakucunda bir pınar, avlu ortasında asırlık bir çınar bulunur. Eyüp Sultan Camii’nin çevre duvarı içinde yer alan Eyüp-el Ensari’ye ait türbe de 1458 yılında yaptırılmıştır. Sultan I. Ahmet ve Sultan II. Mahmut dönemlerinde tamir gören türbe, 16. yüzyıldan itibaren çinilerle süslenmiştir. Türbedeki gümüş şebeke ve şamdanlar son devirlere ait olmakla beraber sandukanın ayakucundaki kuyunun, kabrin keşfi sırasında bulunan pınar olduğu ileri sürülür. Cami, çevresindeki mezarlıklarla uhrevi bir mekân haline gelmiştir. Zira bu kadar çok kabir, türbe, lahit başka bir camide bu denli iç içe geçmemiştir. Osmanlı Sadrazamları Sokollu Mehmet Paşa, Ferhat Paşa, Mehmet Paşa ve Siyavuş Paşa ile Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Haşim, Ziya Osman Saba ve Mareşal Fevzi Çakmak’ın kabirleri burada bulunmaktadır. Eyüp Sultan Camii ve Türbesi, yüzyıllar boyu İslam dünyasının kutsal bir mekânı olarak müslümanlar tarafından ziyaret edilmektedir.